EU Modex

België krijgt Europese steun na overstroming
Europese rampoefening EUBelmodex in Antwerpse regio

Een indrukwekkende overstroming zorgde dit weekend voor een enorme impact in België, Nederland en Noord-Frankrijk. Dit zorgde voor gevaarlijke situaties in de omgeving van een aantal bedrijven in de Antwerpse Haven en een groot ziekenhuis.  Om het hoofd te kunnen bieden aan deze noodsituatie hebben de Belgische overheden Europese hulp ter versterking gevraagd. Dit was gelukkig geen realiteit, maar wel het scenario van de Europese rampoefening EUBelmodex. Deze oefening, in het kader van het Europees samenwerkingsverband, vond dit weekend plaats in de Antwerpse regio.

300 deelnemers

De Europese oefening EUBelmodex 2015 werd gefinancierd door de Europese Commissie en kadert in het ‘Union Civil Protection Mechanism’: een Europees samenwerkingsverband voor bijstand bij rampen binnen Europa en daarbuiten. Tijdens de oefening kwamen dit weekend interventieteams en coördinatie-experten uit verschillende Europese landen in actie: België, Oostenrijk, Portugal, Duitsland, Italië, Letland, Litouwen, Zweden, Bulgarije en Slovakije.

In totaal namen een 300-tal personen deel aan deze grootschalige oefening op 5 verschillende sites.

De organisatie lag in de handen van een internationaal team afkomstig uit meer dan 20 landen, onder leiding van de Belgische Algemene Directie Civiele Veiligheid met volle betrokkenheid van de Dienst Noodplanning van de federale diensten van de gouverneur van Antwerpen, de Stad Antwerpen en vele lokale partners. Het is al de twee keer dat een dergelijke Europese oefening plaats vond in Antwerpen, ook in 2013 was de Antwerpse Haven het decor voor een dergelijke internationale ontplooiing.

Internationale solidariteit

De overstroming bedreigde ook het bedrijf ATPC in de Antwerpse haven. Het Oostenrijkse team, met 38 leden de grootste buitenlandse delegatie, werd op de site van het bedrijf ingezet om pompwerkzaamheden uit te voeren. Het water werd weggepompt met een debiet van 31.000 liter per minuut. Het weggepompte water moest via buizen weggevoerd worden over een afstand van enkele honderden meters. De snelle opbouw van een dergelijke installatie op het terrein van een raffinaderij, en het werken met de gelijkaardige capaciteiten van de Belgische civiele bescherming, was voor het Oostenrijkse team een hele uitdaging.

Tijdens zijn bezoek aan de oefening op de site van ATPC benadrukte minister van Binnenlandse Zaken het belang van dergelijke internationale oefeningen: “Bij grootschalige rampen is internationale solidariteit hard nodig en moeten we kunnen rekenen op onze Europese collega’s om onze bevolking te beschermen. Op zo’n moment moet zeer gerichte expertise snel en efficiënt gemobiliseerd, ingezet en gecoördineerd kunnen worden”.

Samenwerking op verschillende niveaus

Alle interventies van de buitenlandse teams werden gecoördineerd door het ‘European Union Civil Protection Team’ (EUCPT). Tijdens het provinciaal coördinatie comité onder leiding van gouverneur Cathy Berx werden de nodige beleidsbeslissingen genomen. Net zoals voor de operationele diensten op het terrein, was de samenwerking met de internationale partners op beleidsmatig niveau een oefendoel.

Evaluatie

Uiteraard is het nog te vroeg om een evaluatie op te maken van deze grootschalige rampoefening. Toch maakt Ilse Van Mechelen (Exercise Director) al een eerste bilan op: “De scenario’s waren erg uitdagend voor de Europese teams en voor de lokale partners. Het feit dat men kan oefenen op reële petrochemische sites en in een operationeel ziekenhuis is uniek. De eerste reacties van de deelnemers klinken alvast erg enthousiast. Samenwerken in een internationale context biedt sowieso een persoonlijke verruiming en een enorme opportuniteit”.

De komende maanden zullen er grondige evaluaties volgen en zullen de procedures en processen waar nodig worden aangepast. De ervaringen van deze oefening zullen ook gedeeld en besproken worden met de andere partners in binnen- en buitenland.

Anne Baetens (EU Modex projectleider) van de Belgische Algemene Directie Civiele Veiligheid blikt tevreden terug: “EUBelmodex was een buitengewone gelegenheid geweest om de actieve betrokkenheid van België en van de Belgische Civiele Veiligheid binnen het Europees Civil Protection Mechanism te tonen. De federale diensten van de gouverneur van Antwerpen, de Stad Antwerpen en de lokale partners waren goede gastheren om uitdagende leermomenten te bezorgen voor zowel de lokale, regionale en internationale teams. De integratie van hulp uit andere lidstaten in onze  rampenmanagement-structuur is vlot verlopen en de samenwerking tussen de Europese landen is verbeterd. Ik heb gehoord dat alle deelnemers moe, maar zeer tevreden naar huis gaan met veel nieuwe ervaring en ideeën”.

Langs Belgische zijde namen volgende partners deel: AD van de Civiele Veiligheid en AD van het Crisiscentrum (FOD IBZ), de Civiele Bescherming eenheden, dienst Noodplanning van de federale diensten van de gouverneur van Antwerpen, dienst Noodplanning van de Stad Antwerpen, brandweerzone Antwerpen, brandweerzone Rand, gemeente Edegem, Defensie, het Havenbedrijf Antwerpen, FOD Volksgezondheid, Politie (lokaal en federaal), diverse communicatieverantwoordelijken en de Universiteit Antwerpen. Tevens verlenen de volgende bedrijven hun medewerking aan de oefening: ATPC, Lanxess Rubber Zwijndrecht, 3M Zwijndrecht en UZA Edegem.
 

Het Europees mechanisme voor civiele bescherming

Het Europees mechanisme voor civiele bescherming  zorgt voor het wettelijk en operationeel kader voor Europese bijstand inzake civiele bescherming binnen en buiten de Unie. De laatste jaren werd voor een enorm aantal noodsituaties, zowel in de Europese Unie als in derde landen, beroep gedaan op deze EU-solidariteit en werd het Mechanisme bijgevolg geactiveerd. Via dit kader werd dus een groot gamma aan modules inzake civiele bescherming en experts op een gecoördineerde en kosteneffectieve manier ingezet.

 

EU Modex

De globale doelstelling van de oefeningen van de modules van de Europese Civiele Bescherming (EU Modex) is om de modules en experts inzake Europese Civiele Bescherming die vrijgemaakt worden door de deelnemende staten, te testen en te trainen, om hen voor te bereiden op internationale operaties in het kader van het Europees Mechanisme voor Civiele Bescherming.

Overzicht van de verschillende loten:

Lot 1 :5 tabletop-oefeningen
Lot 2 :3 oefeningen om de volgende modules en experts te trainen: Water Purification (WP), High Capacity Pumping (HCP) en Chemical, biological, radiological, and nuclear Detection and Sampling modules (CBRN), alsook de experts van het EUCP Team
Lot 3 :3 oefeningen om de Urban Search And Rescue (USAR) teams, alsook het EUCP-Team en de TAST-experts te trainen

 

 

Lot 2

Lot 2 van de oefeningen van de modules voor 2013-2014 bestaat in het uitwerken, plannen, leiden en evalueren van drie oefeningen voor High Capacity Pumping (HCP), Water Purification (WP), Chemical, biological, radiological, and nuclear (CBRN) Detection and Sampling en experts van een European Civil Protection Team (EUCPT). Deze oefeningen zullen plaatsvinden in zes landen tussen oktober 2013 en oktober 2014.

De algemene filosofie van het project is om de deelnemende staten een reeks realistische en kwaliteitsvolle oefeningen van modules te bieden die hen toelaten om de EU-coördinatie te ervaren en de politieke en operationele complexiteit van internationale hulpverlening bij rampen te begrijpen, omdat het een vereiste is om de voorbereiding en reactie op rampen constant te verbeteren door oefeningen op het terrein voor modules van de civiele bescherming en de Europese experts inzake civiele bescherming te organiseren. Dergelijke oefeningen leiden tot een doeltreffendere reactie door erkende samenwerkingsstandaarden te trainen en door de interoperabiliteit tussen modules te stimuleren.

De oefeningen omvatten thema’s als interoperabiliteit, gezamenlijke procedures en communicatie, en integreren de laatste ontwikkelingen inzake procedures, inclusief Host Nation Support. Nationale doelstellingen worden opgesteld in nauwe samenwerking met de deelnemende modules en worden zo dan opgenomen in de oefeningen op het terrein voor de modules.

 

 

De Kalender

DatumLocatie
25 -28 oktober 2013België: haven van Antwerpen
21 – 25 maart 2014Kroatië: regio van Zagreb
26 – 30 september 2014Luxemburg: algemene Schengenzone (grenzend aan Frankrijk en Duitsland)

 

 

 

Het consortium

De oefeningen op het terrein van de modules voor 2013-2014 binnen het Mechanisme voor civiele bescherming, EUModFX (Lot 2), worden georganiseerd door een consortium van zes nationale overheden bevoegd voor civiele bescherming van deelnemende staten en een privébedrijf, en worden geleid door de Belgische Algemene Directie Civiele Veiligheid:

Belgique

the Directorate-General for Civil Protection (DGCP)

Algemene Directie Civiele Veiligheid (ADCV)

France

the Directorate-General for Civil Protection and Crisis Management (DGSCGC)

Algemene Directie voor Civiele Bescherming en Crisismanagement (DGSCGC)

Allemagne

the Federal Agency for Technical Relief (THW)

Federaal Agentschap voor Technische hulpverlening (THW)

Croatie

the National Protection and Rescue Directorate (DUZS)

Nationale Directie voor Bescherming en Redding (DUZS)

Luxembourg

 

 

 

the Emergency Services Administration (ASS)

Administratie Hulpdiensten (ASS)

emergency.lu

Slovénie

the Administration for Civil Protection and Disaster Relief (URSZR)

Administratie voor Civiele Bescherming en Hulpverlening bij Rampen (URSZR)

Synergies

Synergies International Consulting s.p. Slovenia

De betrokken partners zullen samenwerken in nauw overleg met de Europese Commissie.

 

Deelname

Hoe deelnemen?

Er werden uitnodigingen gestuurd naar alle bevoegde nationale overheden, die verantwoordelijk zijn voor de verspreiding van de nodige informatie en voor het in goede banen leiden van alle kandidaatstellingen voor deelname.

Waarom deelnemen?

De algemene doelstelling van deze oefeningen is om modules en experts voor te bereiden op internationale operaties in het kader van het Europees Mechanisme voor civiele bescherming.

De oefeningen zijn in het bijzonder gericht op het volgende:

  • Het testen van de instructies inzake rapportering en werkmethodes of de operationele bevelvoeringsketen tussen het terrein, de nationale operationele centra en het Emergency Response Centre (ERC)
  • Het versterken van de operationele samenwerking tussen de modules van de deelnemende landen en de EUCPT, via formele en informele informatie-uitwisseling
  • Het testen van de coördinatie van de bijstand van de Europese civiele bescherming conform vastgelegde regels en reglementen en internationale methodologieën en richtlijnen, om te komen tot een gezamenlijk begrip van de operationele samenwerking en om de reactie te versnellen
 

Contact

Voor meer informatie over lot 2 van EUModfx kunt u een e-mail sturen naar: anne.baetens@ibz.fgov.be.

 

 

Gefinancierd door de Europese Commissie